گنبد و گلدسته _ سپاه نبی اکرم کرمانشاه

گنبد و گلدسته _ سپاه نبی اکرم کرمانشاه

 

 

گنبد :

هنر معماری ایرانی

معماری ایرانی در همه دوران از تأثیر گذارترین هنرهای سرزمینمان بوده است که در تمام این دوران هنر اسلامی خاک ایران را به سرزمین هنر تبدیل کرده است.

معماران ایران چه پیش از اسلام با تکنیک بالای خود و چه پس از اسلام با مفاهیم خاص زمین و آسمان را به هم گره زده اند. بناها و عناصر معماری متعددی در این جاودانگی ازلی و ماندگی ابدی دخیل بوده اند ، که یکی از این عناصری که در دوره پیش و پس از اسلام نقش چشمگیری داشته اند ، (گنبد) است.

گنبد استیل طلایی | گلدسته طلایی| ساخت گنبد طلایی | گنبد و گلدسته _ سپاه نبی اکرم کرمانشاه

سابقه تاریخی گنبد در ایران

پوشش گنبد در ایران پییشنه ای دیرینه دارد. کمبود چوب های استوار و کشیده که در حقیقت عنصر اصـلی پوشش تخت است، سبب شده است که پوشش سغ sagh و گنبد روایی پیدا کند و بخصوص در دهانه های وسیع ترجای پوشش تحت را بگیرد . قدیمی ترین شکل های منحنی در پوشش زیرین چغازنبیل متعلق به هزاره دوم دیده شده است.

تعریف هندسی گنبد

در تعریف هندسی ، گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید . اما در زبان معماری : گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود .

گنبد از سه قسمت تشکیل شده است :

۱ـ گنبد خانه یعنی زمینه گنبد
۲ـ بَشن = هیکل یعنی قسمتی که روی زمینه ته رنگ به صورت مکعب بالا می آید و یک یا دو طرف آن باز است ( در گنبدهای قبل از اسلام هر چهار طرف به دهانه های باز منتهی می شد . )
۳ـ چپیره = جمع شده

گنبد طرح مسجد النبی

گنبد طرح مسجد النبی

گنبد طرح مسجد النبی ساخته شده در بیرجند ، مهرشهر – مسجد بلال

کارفرمای ساخت این مسجد مجمع خیرین سلامت خراسان جنوبی بوده و نظارت این پروژه به عهده مهندس متین حسینی بوده است.

طراحی معماری این گنبد توسط دکتر محمد میرزایی انجام شده و این گنبد توسط مجموعه گنبد سازی لطیفی به مدیریت مهندس ساسان لطیفی ساخته شد

قطر زیرین گنبد 9 متر می باشد.

 

چرا گنبدهای مساجد گنبدی شکل اند ودایره وار، تاریخچه اش چیست؟

در زمان پیامبر اسلام و حتی مدتها پس از ایشان، مساجد گنبد نداشتند و فکر گنبد سازی سال ها پس از پیامبر اسلام پیدا شد و درباره سرچشمه ساختن گنبد برای مساجد می توان گفت: از منظر دین اسلام، بهتر است مساجد بدون سقف باشند تا نمازگزار احساس کند زیر آسمان است و حایل و مانعی میان او و آسمان نیست؛

ولی به مرور زمان مسلمانان این ضرورت را احساس کردند که مساجدشان باید سقف داشته باشد تا آنان را از گرما و سرما و باران در امان نگاه دارد و چون گنبد، تجلی مفهوم آسمان و یادآور آن است، مسلمانان سقف مساجد را به صورت گنبدی شکل ساختند تا سقف متعارف بالای سرشان نباشد.

این نکته را می توان از کتاب هنر و معماری مساجد، ج 1، ص 562 به دست آورد. در کتاب هایی که مورد مطالعه این جانب قرار گرفت، درباره تاریخ گنبدسازی در میان مسلمانان، توضیحاتی ارائه نشده است.

گنبد مسجدالنبی| ساخت گنبد و گلدسته سبز| کارگاه گنبد سازی

برای مطالعه تاریخ گنبد در جهان می توان به «هنر و معماری مساجد» ج 2، ص 822، 823،‌ 887 و 1387 مراجعه کنید. در کتاب «مسجد در معماری ایران» نوشته حسین زمشیدی، ص 56 به بعد درباره گنبد توضیحات زیادی آورده است.

تذکر یک نکته پیرامون گلدسته:

در زمان‌های گذشته برای اذان جای بلندی می ساختند و آن را مأذنه مینامیدند. به تدریج مأذنه ها از نظر معماری کاملتر و زیباتر گردید و به شکل امروزی در آمد . گلدسته و مناره هایی که در حال حاضر می سازند به خاطر زیبایی ساختمان مسجد است.

 

ساخت گنبد _ مسکن مهر پردیس

ساخت گنبد _ مسکن مهر پردیس

گنبد مسکن مهر پردیس
کارفرما شرکت کوزو

قطر گنبد 9 متر ارتفاع 11.5

جنس : استیل نقره ایی

 

 

گنبد  چیست؟

 

اگر شبکه ای در دو جهت دارای انحنا باشد گنبد نامیده می شود شاید رویه یک گنبد بخشی از یک کره یا یک مخروط یا اتصال چندین رویه باشد . گنبد ها سازه هایی با صلبیت بالا می باشند و برای دهانه های بسیار بزرگ تا حدود ۲۵۰ متر مورد استفاده قرار می گیرند . ارتفاع گنبد باید بزرگتر از ۱۵% قطر پایه گنبد باشد . گنبدها دارای مرکز هستند

بشر از ماقبل تاریخ تا دوران معاصر مسکن‌های گنبدی شکل با استفاده از مواد محلی ساخته‌است. اگر چه معلوم نیست کی اولین گنبد ساخته شد، نمونه‌های پراکنده از سازه‌های گنبدی شکل اولیه کشف شده است.

اکتشافات اخیر در محوطه باستانی تپه چغامیش (۶۸۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد)، واقع در دشت شوش ایران، استفاده از گل آجر و سازه‌های خشتی در ساخت گنبد را نشان می‌دهد.

معماری پارسی ساسانی به احتمال زیاد معماری گنبد سازی گنبدهای بین النهرین را به ارث برده است. خرابه های کاخ اردشیر بابکان و قلعه دختر (فیروزآباد) در استان فارس، توسط اردشیر اول (۲۲۴–۲۴۰) ساخته شده است، استفاده از گنبد توسط امپراطوری ساسانی را نشان می‌دهد.

گنبد استیل نقره ای | گنبد ضد زنگ

در سرزمین‌هایی مثل روم شکل نیمکره را برای گنبد بر می‌گزیدند و چون میانتار رانش بر منحنی آن منطبق نمی‌شد ناچار بودند که کناره‌های آن را هرچه ستبرتر کنند تا در برابر رانش سدی باشد، در صورتی که معماران ایرانی نیم دایره را برای پوشش مناسب نمی‌دانستند و شکل‌هائی نظیر تخم مرغی و هلو چینی و بیضی را انتخاب می‌کردند که خود به خود میانتار رانش بود و این انتخاب باعث می‌شد که بتواند ضخامت گنبد را در خاستگاه و پاکار تنها به اندازه یک شانزدهم دهانه بگیرند (که البته هرچه بالاتر می‌رفت نازک می‌شد تا به کلاله برسد.

انواع گنبد :

• گنبد پیازی (به انگلیسی: Onion dome)
• گنبد مقرنس(به انگلیسی: Corbel dome)
• گنبد بیضوی (به انگلیسی: Oval dome)
• گنبد سهمی (به انگلیسی: Parabolic dome)
• گنبد چندگوش (به انگلیسی: Polygonal dome)
• گنبد بادبانی (به انگلیسی: Sail dome)
• گنبد نعلبکی (به انگلیسی: Saucer dome)
• گنبد چتری (به انگلیسی: Umbrella dome)